Historia
Przeszłość oświaty opoczyńskiej w ciągu minionych stu lat związana jest z losami budynków szkół znajdujących się u zbiegu ulic: Plac Kilińskiego i Inowłodzkiej. Sięga czasów rozbiorów. W tym okresie w Opocznie działały dwie szkoły elementarne - żeńska i męska, w których językiem wykładowym był język rosyjski. Nie cieszyły się one poparciem mieszkańców, gdyż były narzędziem rusyfikacji dzieci polskich. Jeden ówczesnych z mieszkańców Opoczna, dr. Józef Zarembski, wręcz podkreślał, że jest to szkoła rosyjska, która daje nam stójkowych, policjantów umiejących pisać i czytać po rosyjsku, a nie potrafiących czytać i pisać po polsku. W takiej atmosferze wśród znaczących mieszkańców grodu i powiatu narastało dążenie do zorganizowania polskiej szkoły. Możliwości realizacji tych zamierzeń pojawiły się wraz ze złagodzeniem polityki carskiej w stosunku do polskiego szkolnictwa. Wykorzystując te przemiany grupa światłych obywateli, do której należeli m.in.: inż. Władysław Lange, wspomniany dr. Józef Zarembski, Ludwik Stępkowski, Paweł Rożej, Franciszek Poprzeczki, Franciszek Szamański, Stefan Janas, Aleksander Karszo – Siedlowski, Franciszek i Felicja Łąccy, Helena Dobrowolska, Zygmunt Hűbner, Józef Makulski, czy Bonifacy Niemirowski, w dniu 24 sierpnia 1906 r. założyła Koło Polskiej Macierzy Szkolnej imienia Kazimierza Wielkiego. Podczas zebrania organizacyjnego zobowiązano Zarząd do podjęcia starań w celu założenia w najbliższej przyszłości czteroklasowej szkoły miejskiej.
Fakt powołania tego koła i rozpoczęcie przez jego członków gromadzenia środków na budowę nowej szkoły jest właśnie początkiem dziejów placówki, w której mam zaszczyt Państwa gościć. W tym miejscu pragnę wyjaśnić, iż początki funkcjonowania szkoły, wobec braku materiałów źródłowych, nie do końca można ściśle opisać. Prawdopodobnie budowę rozpoczęto dopiero w 1910 r., przyjmując terminologię dawnych ulic, na tzw. Placu Dobroczynności przy targowisku końskim (dzisiejszy Plac Kilińskiego), a zakończono w 1913 r. Otrzymała nazwę Szkoły Ludowej imienia Kazimierza Wielkiego. W opoczyńskiej tradycji często określaną ludówką, czy też kazimierzówką. Nie znamy również dokładnego terminu rozpoczęcia nauki. Prawdopodobnie nastąpiło to dopiero jesienią 1915 r., już w trakcie trwania I wojny światowej, po wkroczeniu do miasta wojsk austriackich. W czasie pierwszej wojny światowej w budynku został zorganizowany szpital wojskowy. W 1917 r. wraz z powołaniem Tymczasowej Rady Stanu Polacy przejęli szkolnictwo z rąk administracji austriackiej. Opiekę nad szkolnictwem sprawowały Rady Szkolnictwa, do której w Opocznie należeli: komisarz Hieronim Mieroszewski, Leon Rzeszowski, proboszcz i przedstawiciel żydowskiej gminy wyznaniowej. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. stan opoczyńskiej oświaty okazał się tragiczny. W całym powiecie 14 tyś. dzieci było analfabetami. Oprócz szkoły im. Kazimierza Wielkiego funkcjonowała jeszcze szkoła imienia Estery, późniejsza szkoła imienia Władysława Jagiełły, która mieściła się początkowo w budynku dawnej szkoły carskiej przy dzisiejszej ulicy 1 Maja, a w latach następnych w wynajętych pomieszczeniach w różnych punktach miasta.
Szkolnictwo powszechne w Opocznie w pierwszych latach po zakończeniu I wojny światowej działało nie tylko w trudnych warunkach lokalowych, ale także odczuwało braki w wyposażeniu bazy dydaktyczno – naukowej. Już w połowie lat 20. podjęto starania o rozpoczęcie budowy nowej szkoły. Jednak wobec braku środków realizacja tej koncepcji nastąpiła dopiero w 1935 r. Z inicjatywy burmistrza Ignacego Zakrzewewskiego powstał komitet budowy nowego budynku szkolnego, w skład którego weszli także: Franciszek Zięba i Arja Wajnsztok. Szkoła powstała przy ulicy Inowłodzkiej, a naukę rozpoczęto 1 września 1938 r. Wtedy też nastąpiło pewne zamieszanie, gdyż do pomieszczeń przy Placu Kilińskiego, a więc do starego budynku, przeniesiono Szkołę imienia Władysława Jagiełły, natomiast Szkołę imienia Kazimierza Wielkiego umieszczono w nowo wybudowanym gmachu przy ulicy Inowłodzkiej. Od tego też roku możemy mówić o istnieniu obok siebie dwóch opoczyńskich szkół. W nowym budynku uczyło się 630 uczniów pod kierunkiem 12 pedagogów W latach 30. Szkoła imienia Kazimierza Wielkiego nie mogła pomieścić w swych murach wszystkich uczniów, dlatego też dla dzieci z Gorzałkowa utworzono trzy klasową filię (zwana także szkoła nr 3) w prywatnym domu Stanisława Wencla przy ul. Piotrkowskiej. Jej kierownikiem do listopada 1941 r. był Jan Borończyk.
W okresie międzywojennym w o obu szkołach praca kadry pedagogicznej była przykładem wielkiego zaangażowania w życie miasta i kraju, natomiast postawa wielu nauczycieli stanowiła wzorzec do naśladowania. W szkołach działały liczne organizacje uczniowskie i młodzieżowe. Wśród nich możemy wymienić m.in.: samorząd szkolny, kasa oszczędności, harcerstwo, koła młodzieżowe Ligi Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej. W murach szkolnych skupiało się życie towarzyskie i kulturalne miasta, organizowane były wieczornice, akademie poświęcone znaczącym wydarzeniom z historii państwa polskiego, prowadzono akcje dożywiania uczniów.
Najtragiczniejsze wydarzenia przeszłości obydwu szkół związane są z okresem II wojny światowej. Już w okresie walk wrześniowych w budynku przy Placu Kilińskiego utworzony został prowizoryczny szpital, w którym pielęgniarkami były nauczycielki z opoczyńskich szkół. Wraz z wkroczeniem do Opoczna wojsk niemieckich (7.09.1939 r.), budynki szkół nr 1 i 2 zostały zajęte na koszary, więziono w nich także Polaków podejrzanych o działalność konspiracyjną. Nie bacząc na zagrożenia ze strony okupanta już 11 października nauczyciele i uczniowie przystąpili do pracy. Związku z trudnościami lokalowymi, w różnych okresach okupacji pozwalano częściowo korzystać z sal lekcyjnych, część zajęć odbywała się poza budynkami szkół, w wynajętych domach mieszkańców – kamienica Mantorskiego na ulicy Staromiejskiej, czy w świetlicy Straży Pożarnej. W 1941 r władze okupacyjne rozszerzyły działania restrykcyjne wobec opoczyńskiej oświaty. Zlikwidowana została Szkoła nr 3, a uczniów przydzielono do szkół nr 1 i 2. Kolejnym etapem tej polityki było zlikwidowanie szkoły nr 1. Pozostawiona szkoła nr 2 posiadała 6 oddziałów, a jej kierownikiem do 31.06.1941 r. był Stanisław Kowalski. Po nim kierownictwo sprawował Franciszek Madejski. Liczebność uczniów w czasie okupacji wahała się w przedziale 312 – 830. Mimo narzuconych przez okupanta ograniczeń dotyczących treści nauczania, opoczyńscy pedagodzy uczyli według polskich przedwojennych programów. W tym jawnym nauczaniu uczestniczyli m. in. następujący nauczyciele: Helena Grygiel, Maria Budzyńska-Bryndas, Janina Madejska, Stefania Ballon, Rozalia Kucharska, Zofia Figurska, Józefa Deka-Siedlanowska, Stanisław Kowalski, ks. Julian Kwaśnik, Bolesław Wojewódzki, Franciszek Madejski, Jan Wieczorek.
Restrykcje narzucone polskiej oświacie przez Generalnego Gubernatora Hansa Franka spowodowały zorganizowanie konspiracyjnego nauczania. W Opocznie pierwsze grupy TON powstały w 1940 r. Obejmowało ono: nauczanie na poziomie szkoły powszechnej i średniej, nauczanie indywidualne i nauczanie w ramach szkolnictwa jawnego. Wszystkie wymienione metody pracy wiązały się z represjami ze strony najeźdźcy. Wielu z nauczycieli opoczyńskich szkół aktywnie włączyło się także w działalność konspiracyjną. Na uwagę zasługuję postawa kierownika szkoły nr 1 Franciszka Madejskiego, który już w końcu 1939 r. został komendantem powiatowym Obwodu Opoczno ZWZ. Aresztowany w 1941 r. został zamordowany w Oświęcimiu. Podobne zaangażowanie widzimy w postawie Janiny Madejskiej, kurierki ZWZ, aresztowanej i osadzonej w obozie koncentracyjnym w Ravensbruck, czy Romana Bąka, zmarłego w Oświęcimiu. Dla uczczenia pamięci nauczycieli walczących o wolną ojczyznę społeczeństwo opoczyńskie ufundowało pamiątkową tablicę, która właśnie znajduje się na budynku szkoły od strony Placu Kilińskiego.
Lata wojny i okupacji przyczyniły się do znacznej dewastacji budynków szkolnych w Opocznie. Odtwarzając na nowo sieć placówek oświatowych w mieście władze nie wróciły do przedwojennych nazw opoczyńskich szkół. Bez wątpienia wpływ na taką decyzję miały realia nowego ustroju, w którym wspaniała historia Polski związana z imiennikami obydwu szkół, nie mieściła się w koncepcji ogłupiania narodu polskiego przez nowe władze podporządkowane Moskwie. W zniszczonych budynkach już w lutym 1945 r. rozpoczęto zajęcia lekcyjne. Kierownikiem dawnej szkoły nr 1 przy ulicy Inowłodzkiej został Bolesław Wojewódzki, do 1946 r., następnym do 1955 r. był Józef Balon, kolejnym w latach 56 – 58 – Jerzy Małogocki, a w latach 58 – 59 – Bronisław Malej, w następnym roku – Feliks Zwolinski, natomiast w latach 1960-74 – Tadeusz Zbrowski, Czesława Rzeźnik 1974 – 75 i Marian Świątek do 1991 r. czyli do końca funkcjonowania placówki.
Podobnie sytuacja wyglądała w szkole nr 2. Już kilkanaście dni po ucieczce Niemców rozpoczęła ona działalność. Piętro budynku zajęło organizujące się gimnazjum. Jej pierwszym powojennym kierownikiem do 1950 r. był Edward Pawłowski. Atmosferę tych trudnych lat najlepiej ukazują słowa jego żony – Marii "Było ciężko, bardzo ciężko". Jednak wszyscy byliśmy dziwnie podnieceni, entuzjastyczni. Wspólnie z uczniami, rodzicami organizowaliśmy tę naszą szkołę. Uczęszczało do niej 509 uczniów, klasy liczyły do 60 uczniów, a nauka odbywała się na dwie zmiany. Kolejni kierownikami placówki byli: W latach 1950-65 – Stanisław Sowa, w okresie 1965 – 1985 Henryk Uczciwek, Marian Figiel do 1988 r., Józef Stępień do 1991 r., Marian Oleksik w latach 1994 – 2002.
W całym okresie powojennym szkoła borykała się z problemami lokalowymi. Dlatego też w 1965 r. utworzono filie przy ulicy Szewskiej, a od 1980 r. dzieci z Różanny, Ogonowic i z dzielnicy „Trąbki” miały zorganizowaną naukę w salach Domu Kultury ZPW „Bistorek”. W styczniu 1991 r., ze względu na katastrofalny stan budynków Szkół Nr 1 i 2, Zarząd Miasta Opoczna podjął decyzję o zakończeniu w nich działalności oświatowej. Od 1 września 1991 r. 2320 uczniów szkół nr 1 i 2 rozpoczęło naukę w nowo wybudowanym budynku szkolnym przy ulicy M.C. Skłodowskiej – dzisiejsza Szkoła Podstawowa nr 1. Natomiast zniszczone pomieszczenia na rogu ulic: Plac Kilińskiego i Inowłodzkiej zostały poddane gruntowemu remontowi, który zakończony został wiosną 1994 r. Decyzją Zarządu Miasta odnowione budynki szkolne stały się siedzibą nowej Szkoły Podstawowej nr 2. Z najnowszych dziejów tej placówki na uwagę zasługuje:
- nadanie jej, decyzją Rady Miejskiej w Opocznie z dnia 30 kwietnia 1996 r. , imienia Kazimierza Wielkiego,
- utworzenie klasy romskiej,
- otwarcie w dniu 25 marca 1997 r. sali gimnastycznej, od 1975 r. do 1987 r. uczniowie korzystali z tymczasowej sali gimnastyczne w dawnym budynku internatu przy ulicy Szewskiej,
- wręczenie sztandaru w dniu 1 marca 2000 r.
Następne przeobrażenia i zmiany organizacyjne nastąpiły w 2002 r. Uchwałą Rady Miejskiej w Opocznie z dnia 1 lipca, podjęto decyzję o powołaniu w budynku Szkoły Podstawowej Nr 2 imienia Kazimierza Wielkiego przy ulicy Inowłodzkiej kolejnej placówki oświatowej – Gimnazjum nr 2. Jednocześnie zadecydowano o utworzeniu Zespołu Szkół Samorządowych Nr 2, którego dyrektorem został Marek Ziębicki. Pełnił on tą funkcję do 31.08.2011 r. Następnie funkcję Dyrektora Szkoły pełniła od 01.03.2012 r. - 31.08.2016 Pani Edyta Czarnecka.
Ostatnie przeobrażenia nastąpiły 01.09.2017 r. w wyniku reformy oświaty i likwidacji gimnazjów szkoła została przekształcona i nadano jej nazwę Szkoła Podstawowa nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi imienia Kazimierza Wielkiego w Opocznie. Obecnie funkcję Dyrektora Szkoły pełni od 01.09.2016 r. Pan Jacek Stępień.